Khám phá các ngành nghề thiếu nhân lực trong tương lai

Trong bối cảnh kinh tế và công nghệ không ngừng phát triển, việc định hướng nghề nghiệp trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Bạn có bao giờ tự hỏi những ngành nghề thiếu nhân lực trong tương lai là gì và đâu là cơ hội tiềm năng cho sự nghiệp của mình? Bài viết dưới đây HPcom Việt Nam sẽ đưa bạn khám phá bức tranh toàn cảnh về thị trường lao động và cung cấp thông tin hữu ích để bạn có những sự chuẩn bị tốt nhất!

Tổng quan về tình trạng thiếu hụt nhân lực hiện nay

Tình trạng thiếu hụt nhân lực hiện nay là một vấn đề đáng lo ngại trên toàn cầu và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này. Một mặt, chúng ta chứng kiến sự thiếu hụt lao động có kỹ năng và trình độ chuyên môn cao ở nhiều ngành nghề then chốt như công nghệ thông tin, y tế, kỹ thuật, và các ngành dịch vụ chất lượng cao. 

Sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế càng làm gia tăng nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng, có khả năng thích ứng và đổi mới. Mặt khác, một số ngành nghề truyền thống hoặc lao động phổ thông lại có dấu hiệu dư thừa, tạo ra sự mất cân bằng trên thị trường lao động.

Nguyên nhân của tình trạng này rất đa dạng. Hệ thống giáo dục và đào tạo đôi khi chưa đáp ứng kịp nhu cầu thực tế của thị trường lao động, dẫn đến sự chênh lệch giữa kỹ năng của người lao động và yêu cầu của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, tốc độ già hóa dân số ở nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, cũng góp phần làm giảm nguồn cung lao động trẻ và có kỹ năng. Ngoài ra, môi trường làm việc và chính sách đãi ngộ ở một số lĩnh vực chưa đủ hấp dẫn để thu hút và giữ chân nhân tài. 

Tình trạng thiếu hụt nhân lực không chỉ gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong việc tìm kiếm và tuyển dụng nhân sự phù hợp, mà còn ảnh hưởng đến năng suất lao động, khả năng cạnh tranh của nền kinh tế và sự phát triển bền vững của xã hội.

Những ngành nghề thiếu nhân lực trong tương lai

Xã hội phát triển kéo theo nhu cầu nhân lực ở nhiều lĩnh vực ngày càng tăng cao. Dưới đây là những ngành nghề dự báo sẽ ‘khát nhân lực’ trong tương lai, rất đáng để bạn cân nhắc theo đuổi.

Bác sĩ – điều dưỡng

Ngành y tế luôn đóng vai trò thiết yếu trong sự phát triển của mỗi quốc gia. Tại Việt Nam, nhu cầu chăm sóc sức khỏe và khám chữa bệnh ngày càng gia tăng, đặc biệt là sau tác động sâu sắc của đại dịch Covid-19. Trong khi nhiều lĩnh vực lo ngại về nguy cơ bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo, thì ngành y – đặc biệt là đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng – vẫn liên tục khát nhân lực. Dự báo đến năm 2030, tình trạng thiếu hụt nhân lực sẽ diễn ra nghiêm trọng, trong đó điều dưỡng thiếu gấp đôi số lượng bác sĩ.

Theo số liệu từ UFPA, Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh chóng, dự kiến đến năm 2036 sẽ chính thức trở thành quốc gia có dân số già. Điều này kéo theo nhu cầu ngày càng lớn đối với nhân lực trong ngành điều dưỡng.

Dù mỗi năm có khá nhiều sinh viên theo học ngành Y, nhưng việc hoàn thành chương trình đào tạo chỉ là bước khởi đầu. Các bác sĩ trẻ sau khi tốt nghiệp vẫn cần tích lũy kinh nghiệm thực tế và tiếp tục học hỏi trước khi đảm nhận vai trò chuyên môn quan trọng. Vì vậy, bác sĩ và điều dưỡng là nhóm ngành được dự báo sẽ thiếu hụt nghiêm trọng trong tương lai.

Ngành công nghệ – kỹ thuật ô tô

Xu hướng sử dụng ô tô tại Việt Nam đang ngày càng phổ biến, minh chứng rõ nhất là trong năm 2024, số lượng xe ô tô bán ra đạt mức kỷ lục với hơn 509.000 chiếc. Với tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ như hiện nay, không chỉ riêng khâu sản xuất mà các lĩnh vực liên quan như sửa chữa, bảo dưỡng xe cũng sẽ đòi hỏi đội ngũ nhân sự ngày một đông đảo.

Không chỉ dừng lại ở thị trường trong nước, sinh viên tốt nghiệp ngành công nghệ – kỹ thuật ô tô còn có cơ hội làm việc tại nước ngoài với thu nhập hấp dẫn. Vì vậy, đây được xem là một trong những ngành nghề có tiềm năng thiếu hụt nhân lực trong tương lai gần.

Ngành công nghệ thông tin

Trong thời đại số hóa và sự bùng nổ của công nghệ, ngành công nghệ thông tin ngày càng khẳng định vai trò quan trọng, đi kèm với đó là nhu cầu tuyển dụng không ngừng gia tăng, đặc biệt là những nhân sự có kỹ năng và trình độ chuyên môn cao.

Thống kê cho thấy, mỗi năm có khoảng 50.000 sinh viên tốt nghiệp ngành này, nhưng thị trường lại đang cần đến khoảng 400.000 kỹ sư. Tuy nhiên, chỉ khoảng 35% trong số đó đáp ứng được các tiêu chí của doanh nghiệp. Chính vì vậy, ngành công nghệ thông tin được đánh giá là lĩnh vực có nguy cơ thiếu hụt nhân lực trầm trọng trong những năm tới.

Ngoài ra, thu nhập của kỹ sư công nghệ thông tin cũng thuộc nhóm cao, đứng thứ ba trong số các ngành nghề có mức lương hấp dẫn. Những bạn yêu thích máy tính và công nghệ nên kiên trì theo đuổi để mở rộng cơ hội nghề nghiệp. Sau khi tốt nghiệp, sinh viên có thể làm việc ở nhiều vị trí như chuyên viên an ninh mạng, lập trình viên, thiết kế web, kiểm thử phần mềm (tester), chuyên viên QA/QC hay kỹ sư phần mềm,…

Thương mại điện tử

Cùng với sự phát triển của công nghệ và thời đại số, thương mại điện tử đang trở thành lĩnh vực nổi bật và không ngừng tăng trưởng. Sau hai năm bị ảnh hưởng bởi đại dịch, xu hướng kinh doanh truyền thống dần nhường chỗ cho các mô hình kinh doanh trực tuyến. Việc mua bán qua nền tảng số không chỉ tiện lợi mà còn phù hợp với xu thế hiện đại, khiến cho ngành thương mại điện tử trở thành một trong những mảnh đất màu mỡ về cơ hội nghề nghiệp. Theo đó, nhu cầu tuyển dụng trong lĩnh vực này cũng ngày càng gia tăng.

Logistics và quản lý chuỗi cung ứng

Trong bối cảnh kinh tế hội nhập, hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam liên tục được đẩy mạnh, kéo theo đó là sự phát triển nhanh chóng của lĩnh vực logistics và quản lý chuỗi cung ứng. Đây là bộ phận then chốt đảm bảo cho quá trình vận hành, lưu chuyển hàng hóa diễn ra suôn sẻ và hiệu quả trong các doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhân lực chất lượng cao trong ngành này vẫn đang thiếu hụt nghiêm trọng. Vì vậy, logistics và quản lý chuỗi cung ứng được dự đoán sẽ nằm trong nhóm ngành cần bổ sung nhân lực lớn trong những năm tới.

Ngành xây dựng

Trong bối cảnh Việt Nam đang tăng tốc quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa, nhu cầu phát triển hệ thống hạ tầng ngày càng trở nên cấp thiết. Điều này kéo theo sự khan hiếm nguồn nhân lực trong ngành xây dựng, đặc biệt là các vị trí như kiến trúc sư, kỹ sư thiết kế, kỹ sư giám sát công trình – những người có kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm thực tiễn. Theo học ngành này, bạn sẽ có cơ hội làm việc tại các dự án quy mô lớn liên quan đến cơ sở hạ tầng giao thông, khu đô thị, khu công nghiệp và các công trình dân sinh trọng điểm.

Ngành truyền thông – marketing

Sự chuyển mình mạnh mẽ của nền kinh tế đã khiến truyền thông và marketing trở thành mảnh ghép không thể thiếu trong chiến lược phát triển của các doanh nghiệp. Đây là bộ phận đóng vai trò cầu nối giữa thương hiệu và khách hàng, giúp lan tỏa thông điệp và thúc đẩy doanh số.

Song hành cùng xu thế này là sự bùng nổ của các công ty chuyên về truyền thông, quảng cáo và marketing tại Việt Nam, mở ra vô vàn cơ hội việc làm cho giới trẻ đam mê sáng tạo và thích môi trường năng động. Các vị trí phổ biến trong lĩnh vực này có thể kể đến như chuyên viên nội dung, quản lý kênh mạng xã hội, nhân viên truyền thông, thiết kế sáng tạo,… Kỹ năng tư duy chiến lược, khả năng phân tích hành vi khách hàng, cùng với sự nhạy bén với xu hướng digital sẽ là hành trang vững chắc giúp bạn phát triển lâu dài trong ngành.

Ngành công nghệ thực phẩm

Trong số những ngành đang thiếu hụt nguồn nhân lực trầm trọng, Công nghệ thực phẩm là một cái tên nổi bật. Dù đạt tốc độ tăng trưởng ấn tượng khoảng 7,5% mỗi năm, lĩnh vực này vẫn chưa thực sự thu hút sự quan tâm đúng mức từ giới trẻ. Chính sự thiếu hụt đó đã tạo ra khoảng trống lớn về lực lượng lao động có trình độ, khiến các doanh nghiệp trong ngành luôn “khát” nhân sự chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu sản xuất, chế biến và phát triển sản phẩm mới.

Ngành ngôn ngữ học

Ngoại ngữ luôn được xem là “chìa khóa vàng” mở ra cánh cửa thành công trong môi trường làm việc toàn cầu. Bên cạnh kiến thức chuyên môn và kỹ năng số, khả năng sử dụng ngoại ngữ thành thạo giúp người học có thể tiếp cận được những vị trí công việc tốt, thậm chí tại các tập đoàn quốc tế hoặc làm việc ở nước ngoài.

Chính vì thế, các ngành học như Ngôn ngữ Anh, Trung, Hàn, Nhật luôn nằm trong top lựa chọn của những bạn trẻ năng động, yêu thích giao tiếp và khám phá văn hóa. Với nền tảng ngoại ngữ vững chắc, bạn hoàn toàn có thể phát triển sự nghiệp trong nhiều lĩnh vực như phiên dịch, biên dịch, giảng dạy, truyền thông quốc tế hay ngoại giao.

Ngành tâm lý học

Khi chất lượng cuộc sống ngày càng được nâng cao, con người không chỉ quan tâm đến sức khỏe thể chất mà còn chú trọng nhiều hơn đến sức khỏe tinh thần. Đây chính là lý do khiến ngành Tâm lý học ngày càng được đánh giá cao và mở rộng cơ hội việc làm.

Sinh viên tốt nghiệp ngành này có thể làm việc ở nhiều vị trí khác nhau như chuyên viên tư vấn tâm lý, nhà trị liệu, cán bộ tham vấn tại trường học, doanh nghiệp hoặc giảng viên chuyên ngành. Trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc tinh thần đang gia tăng mạnh mẽ, Tâm lý học được xem là một trong những ngành học tiềm năng, vừa nhân văn vừa có tính ứng dụng cao trong xã hội hiện đại.

Làm thế nào để chuẩn bị tốt cho các ngành nghề này?

Để trở thành một ứng viên sáng giá và có thể tạo ra những giá trị tích cực cho cộng đồng, bạn cần chủ động đáp ứng những tiêu chí ngày càng khắt khe của thị trường lao động hiện đại. Cụ thể:

– Luôn cập nhật và phát triển chuyên môn vững chắc

– Trang bị đầy đủ các kỹ năng mềm thiết yếu như giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian,…

– Xây dựng tinh thần kỷ luật và giữ vững đạo đức nghề nghiệp

– Có khả năng sử dụng ít nhất một ngoại ngữ thành thạo

– Hiểu rõ về xu hướng thị trường và các quy định liên quan đến lao động

– Biết vận dụng công nghệ hiện đại để hỗ trợ công việc một cách hiệu quả

Cơ hội và thách thức khi tham gia các ngành thiếu nhân lực

Việc lựa chọn theo đuổi những ngành nghề đang thiếu hụt nhân lực có thể là bước đi chiến lược giúp bạn nhanh chóng tìm được việc làm và phát triển sự nghiệp. Tuy nhiên, đi kèm với những lợi thế đó cũng là không ít khó khăn mà bạn cần lường trước:

– Cơ hội việc làm rộng mở: Khi nguồn cung lao động thấp hơn nhu cầu tuyển dụng, khả năng trúng tuyển và có được công việc ổn định sẽ cao hơn. Bạn sẽ ít phải cạnh tranh gay gắt như trong các ngành bão hòa, đồng thời có nhiều lựa chọn vị trí phù hợp với năng lực và sở thích của bản thân.

– Tốc độ thăng tiến nhanh: Với môi trường đang thiếu hụt nhân sự, những cá nhân có năng lực, tinh thần cầu tiến và thái độ làm việc chuyên nghiệp sẽ dễ dàng được giao phó trọng trách lớn. Điều này mở ra con đường thăng tiến sớm hơn so với các ngành đã “đông đúc.”

– Thu nhập có xu hướng cao hơn mặt bằng chung: Do thiếu hụt nguồn lực chất lượng, nhiều doanh nghiệp sẵn sàng trả mức lương tốt để giữ chân nhân tài. Ngoài ra, bạn còn có thể được hưởng nhiều chính sách đãi ngộ đặc biệt hoặc cơ hội làm việc quốc tế nếu thuộc nhóm ngành đang khát nhân lực toàn cầu.

– Áp lực công việc và kỳ vọng cao: Dù cơ hội rộng mở, nhưng đi kèm là yêu cầu cao về hiệu quả công việc. Bạn có thể phải đảm nhiệm nhiều vai trò cùng lúc, đối mặt với tiến độ gấp rút và áp lực hoàn thành mục tiêu rõ ràng. Đây chính là thử thách lớn cho những ai chưa đủ kinh nghiệm hoặc kỹ năng.

– Cần chủ động học hỏi và thích nghi liên tục: Những ngành thiếu nhân lực thường nằm trong nhóm ngành đổi mới nhanh hoặc mang tính chuyên môn cao. Vì vậy, nếu không thường xuyên cập nhật kiến thức, rèn luyện kỹ năng và làm quen với công nghệ mới, bạn sẽ dễ bị bỏ lại phía sau.

Tóm lại, việc nắm bắt thông tin về những ngành nghề thiếu nhân lực trong tương lai là chìa khóa quan trọng để định hướng sự nghiệp thành công. Bằng cách chủ động trang bị kiến thức, kỹ năng phù hợp và có sự chuẩn bị từ sớm, bạn hoàn toàn có thể đón đầu những cơ hội trong thị trường lao động đang không ngừng thay đổi. Đừng quên theo dõi HPcom Việt Nam để cập nhật những bài viết mới nhất! Hotline: 090 8858 875 – 098 574 52 16