Ngành đang thừa nhân lực trong tương lai

Bạn đang băn khoăn về con đường sự nghiệp trong bối cảnh thị trường lao động biến động? Ngành đang thừa nhân lực trong tương lai tại Việt Nam đang mở ra cơ hội vàng cho những ai sẵn sàng nắm bắt. Từ CNTT thiếu nhân lực, y tế khát nhân tài, đến năng lượng tái tạo hay thương mại điện tử bùng nổ, đây là thời điểm lý tưởng để bạn đầu tư vào kỹ năng và định hướng đúng đắn. Hãy cùng HPcom Việt Nam khám phá những lĩnh vực đầy tiềm năng này để không bỏ lỡ cơ hội xây dựng tương lai vững chắc!

Thực trạng các ngành đang thừa nhân lực

Trong khi một số ngành đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực, thì không ít lĩnh vực lại đang phải đối diện với vấn đề thừa nhân lực. Những ngành này thường có nhu cầu tuyển dụng ổn định nhưng không tăng trưởng mạnh, dẫn đến tình trạng cung vượt cầu. Các ngành như bán lẻ, hành chính văn phòng, quảng cáo truyền thống, và một số công việc trong lĩnh vực ngân hàng hay tài chính đang gặp phải tình trạng thừa nhân lực.

Sự dư thừa này phần lớn do sự thay đổi trong xu hướng tiêu dùng, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và tự động hóa, khiến nhiều công việc trở nên dư thừa hoặc bị thay thế. Ví dụ, ngành bán lẻ truyền thống đang bị ảnh hưởng bởi sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, làm giảm nhu cầu về nhân viên bán hàng và quản lý cửa hàng. Tương tự, ngành hành chính văn phòng đang dần giảm số lượng lao động nhờ vào các phần mềm tự động và sự phổ biến của các công việc làm từ xa.

Thực trạng thừa nhân lực không chỉ khiến thị trường lao động trở nên bão hòa mà còn gây khó khăn cho những người tìm việc trong các lĩnh vực này, khi họ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ hàng nghìn ứng viên khác. Trong bối cảnh đó, việc chuyển hướng sang các ngành nghề thiếu nhân lực, hoặc học hỏi các kỹ năng mới sẽ giúp những người lao động giảm thiểu rủi ro thất nghiệp và mở rộng cơ hội nghề nghiệp.

Xem thêm: Học nghề sửa chữa điện lạnh tại HPcom Việt Nam với đội ngũ giảng viên, chuyên gia với nhiều năm kinh nghiệm tận tâm với nghề. ĐĂNG KÝ TƯ VẤN NGAY!

Nguyên nhân dẫn đến việc thừa nhân lực ở một số ngành

Việc thừa nhân lực ở một số ngành không phải là hiện tượng hiếm gặp trong thị trường lao động hiện nay. Có nhiều nguyên nhân khiến một số ngành phải đối mặt với tình trạng dư thừa lao động, từ những thay đổi trong nhu cầu thị trường đến sự tác động của công nghệ. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:

1. Sự thay đổi trong nhu cầu thị trường: Các ngành như bán lẻ truyền thống, hành chính văn phòng hay công nghiệp sản xuất đã chứng kiến sự giảm sút nhu cầu lao động do sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng và yêu cầu công việc. Sự phát triển của thương mại điện tử, mua sắm trực tuyến và các mô hình kinh doanh mới khiến các cửa hàng truyền thống và các bộ phận hành chính cần ít nhân lực hơn.
2. Tự động hóa và ứng dụng công nghệ: Một trong những nguyên nhân rõ rệt dẫn đến thừa nhân lực là sự phát triển mạnh mẽ của tự động hóa và công nghệ thông tin. Các công ty ngày càng ứng dụng các phần mềm và hệ thống tự động để thay thế các công việc thủ công và giảm chi phí nhân sự. Những ngành nghề có tính chất công việc lặp đi lặp lại, ít đòi hỏi sáng tạo, như nhân viên văn phòng, kế toán hay thậm chí là nhân viên bán hàng truyền thống, đang phải đối mặt với sự thay thế bằng máy móc và AI.
3. Sự thiếu chuẩn hóa trong đào tạo nghề: Một nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng thừa nhân lực là sự thiếu hụt chuẩn hóa trong các chương trình đào tạo nghề. Trong một số lĩnh vực, người lao động được đào tạo không phù hợp với yêu cầu thực tế của thị trường, dẫn đến sự dư thừa những lao động thiếu kỹ năng chuyên môn cao. Điều này đặc biệt rõ rệt trong các ngành không yêu cầu chuyên môn cao, nơi có quá nhiều nhân lực mà không có sự phân loại kỹ càng về chất lượng.
4. Tình trạng phát triển bùng nổ và suy thoái ngắn hạn: Một số ngành nghề có thể đối mặt với tình trạng thừa nhân lực sau khi trải qua các giai đoạn phát triển bùng nổ nhưng không duy trì được mức độ tăng trưởng ổn định trong thời gian dài. Ví dụ, ngành bất động sản hay ngành quảng cáo truyền thống có thể tuyển dụng một lượng lớn lao động khi thị trường phát triển mạnh, nhưng khi thị trường đi vào giai đoạn suy thoái, nhu cầu lao động lại giảm sút nhanh chóng.
5. Quá trình toàn cầu hóa và chuyển dịch sản xuất: Toàn cầu hóa và xu hướng chuyển dịch sản xuất sang các quốc gia có chi phí lao động thấp là một nguyên nhân khác gây thừa nhân lực ở các ngành truyền thống. Các công việc trong các ngành như sản xuất hàng hóa, gia công, hay dịch vụ khách hàng truyền thống có thể bị chuyển sang các quốc gia khác, khiến cho lượng lao động dư thừa trong các thị trường phát triển. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến các ngành sử dụng lao động giản đơn và có chi phí cao tại các quốc gia phát triển.
6. Thiếu tính linh hoạt trong đào tạo và thay đổi nghề nghiệp: Nhiều người lao động trong các ngành truyền thống không có khả năng chuyển đổi nghề nghiệp hoặc cập nhật kỹ năng cần thiết để phù hợp với nhu cầu mới của thị trường. Thiếu tính linh hoạt trong việc học hỏi và phát triển nghề nghiệp khiến họ gặp khó khăn trong việc tìm việc làm mới hoặc phát triển trong ngành nghề của mình, làm tăng tình trạng thừa nhân lực trong các ngành này. Hơn nữa, trong nhiều trường hợp, các chương trình đào tạo không kịp theo sự thay đổi của công nghệ và nhu cầu thực tế.
7. Sự thay đổi trong hành vi người tiêu dùng và thói quen làm việc: Các thay đổi trong hành vi người tiêu dùng và thói quen làm việc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thừa nhân lực ở một số ngành. Ví dụ, việc người tiêu dùng chuyển sang mua sắm trực tuyến nhiều hơn đã làm giảm nhu cầu lao động trong các cửa hàng bán lẻ truyền thống. Tương tự, việc ngày càng nhiều công ty chuyển sang làm việc từ xa khiến các văn phòng truyền thống và công việc văn phòng trở nên thừa thãi. Những thay đổi này không chỉ tác động đến người tiêu dùng mà còn khiến các ngành nghề liên quan gặp khó khăn trong việc duy trì số lượng lao động hợp lý.

Tìm hiểu thêm: Khám phá các ngành nghề thiếu nhân lực trong tương lai

Danh sách các ngành đang thừa nhân lực hiện nay (cập nhật theo thị trường Việt Nam)

Dưới đây là danh sách các ngành nghề đang thừa nhân lực tại Việt Nam tính đến năm 2025, dựa trên phân tích thị trường lao động và nhu cầu tuyển dụng thực tế:

Bán lẻ truyền thống

Ngành bán lẻ truyền thống đang đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ thương mại điện tử và xu hướng mua sắm trực tuyến. Nhiều cửa hàng truyền thống phải thu hẹp quy mô hoặc đóng cửa, dẫn đến dư thừa nhân lực, đặc biệt là nhân viên bán hàng và quản lý cửa hàng. ​

Hành chính văn phòng

Sự phát triển của công nghệ và tự động hóa đã làm giảm nhu cầu về nhân viên hành chính văn phòng. Nhiều công việc thủ công như nhập liệu, lưu trữ hồ sơ giấy tờ đã được thay thế bằng phần mềm và hệ thống quản lý điện tử, khiến ngành này dư thừa lao động. ​

Quảng cáo truyền thống

Với sự bùng nổ của marketing kỹ thuật số, các hình thức quảng cáo truyền thống như tờ rơi, biển quảng cáo ngoài trời đang dần bị thay thế. Nhu cầu về nhân lực trong ngành quảng cáo truyền thống giảm mạnh, dẫn đến tình trạng thừa nhân lực.

Xây dựng dân dụng

Mặc dù ngành xây dựng vẫn phát triển, nhưng sự dư thừa nhân lực xảy ra ở các công việc không đòi hỏi kỹ năng cao như lao động phổ thông. Nhiều công nhân không có tay nghề chuyên môn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm ổn định. ​

Ngân hàng và tài chính truyền thống

Sự phát triển của ngân hàng số và fintech đã làm giảm nhu cầu về nhân viên giao dịch và nhân viên tín dụng truyền thống. Nhiều chi nhánh ngân hàng phải đóng cửa hoặc thu hẹp quy mô, dẫn đến dư thừa nhân lực trong ngành. ​

Giáo viên dạy thêm

Với sự phát triển của các nền tảng học trực tuyến và giáo dục từ xa, nhu cầu về giáo viên dạy thêm truyền thống giảm sút. Nhiều giáo viên gặp khó khăn trong việc duy trì lớp học ngoài giờ, dẫn đến tình trạng thừa nhân lực trong ngành. ​

Nhân viên kế toán thủ công

Với sự phát triển của phần mềm kế toán và hệ thống quản lý tài chính điện tử, nhu cầu về nhân viên kế toán thủ công giảm mạnh. Nhiều doanh nghiệp chuyển sang sử dụng phần mềm kế toán, khiến ngành này dư thừa lao động.

Nhân viên tuyển dụng

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và phần mềm tuyển dụng tự động đã làm giảm nhu cầu về nhân viên tuyển dụng truyền thống. Nhiều công ty sử dụng phần mềm để tự động hóa quy trình tuyển dụng, dẫn đến dư thừa nhân lực trong ngành. ​

Nhân viên IT hỗ trợ cơ bản

Với sự phát triển của công nghệ và hệ thống hỗ trợ trực tuyến, nhu cầu về nhân viên IT hỗ trợ cơ bản giảm sút. Nhiều vấn đề kỹ thuật có thể được giải quyết qua hệ thống hỗ trợ tự động, khiến ngành này dư thừa lao động. ​

Nhân viên phục vụ nhà hàng

Sự phát triển của dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến và tự động hóa trong nhà hàng đã làm giảm nhu cầu về nhân viên phục vụ truyền thống. Nhiều nhà hàng sử dụng hệ thống đặt món tự động và giao hàng qua ứng dụng, khiến ngành này dư thừa lao động. ​

Lưu ý: Mặc dù các ngành trên đang thừa nhân lực, nhưng vẫn có cơ hội cho những người lao động có kỹ năng chuyên môn cao hoặc có khả năng chuyển đổi nghề nghiệp linh hoạt. Việc nâng cao kỹ năng và học hỏi các ngành nghề mới sẽ giúp người lao động thích ứng với thị trường lao động thay đổi nhanh chóng.

Có thể bạn quan tâm: Top 10+ ngành nghề người hướng ngoại nên học 2025

Hệ quả của việc chọn ngành thừa nhân lực

Việc chọn học hoặc theo đuổi những ngành nghề đang trong tình trạng thừa nhân lực có thể dẫn đến nhiều hệ quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến con đường nghề nghiệp và tương lai của người lao động:

• Khó xin việc sau khi ra trường: Khi cung vượt quá cầu, số lượng ứng viên nhiều hơn nhu cầu tuyển dụng, việc tìm được công việc đúng ngành học trở nên khó khăn. Nhiều cử nhân buộc phải làm trái ngành, chấp nhận công việc tạm thời hoặc thất nghiệp trong thời gian dài.
• Mức lương thấp, cạnh tranh gay gắt: Thừa nhân lực khiến doanh nghiệp không cần trả lương cao để thu hút ứng viên. Người lao động thường phải chấp nhận mức lương thấp, trong khi khối lượng công việc và áp lực ngày càng cao do tính cạnh tranh trong nội bộ ngành.
• Mất thời gian, chi phí đầu tư cho việc học: Nhiều người phải dành 3–5 năm học tập và tốn kém nhiều chi phí cho một ngành mà sau đó không thể sử dụng bằng cấp đúng cách. Điều này gây lãng phí lớn về thời gian, tài chính và công sức.
• Dễ bị đào thải nếu không có kỹ năng vượt trội: Trong các ngành thừa nhân lực, chỉ những người thực sự nổi bật về kỹ năng, ngoại ngữ, hoặc có kinh nghiệm thực tế mới có thể giữ được vị trí ổn định. Những ai không theo kịp xu hướng dễ bị thay thế hoặc loại bỏ.
• Giảm động lực và đam mê nghề nghiệp: Việc không tìm được công việc như kỳ vọng hoặc phải làm trái ngành dễ dẫn đến tâm lý chán nản, mất phương hướng, khiến người lao động mất đi đam mê, năng lượng tích cực và cơ hội phát triển bản thân.

Giải pháp cho học sinh – sinh viên và người đang chọn nghề

Trước thực trạng thừa – thiếu nhân lực không đồng đều giữa các ngành nghề, việc lựa chọn đúng hướng đi là điều quan trọng để đảm bảo cơ hội việc làm và phát triển lâu dài. Dưới đây là một số giải pháp thiết thực:

• Tìm hiểu kỹ thông tin thị trường lao động: Trước khi chọn ngành học, nên cập nhật thường xuyên các báo cáo về ngành nghề thiếu nhân lực trong tương lai, xu hướng tuyển dụng, mức lương và yêu cầu kỹ năng để có cái nhìn thực tế và toàn diện.
• Ưu tiên ngành gắn với xu hướng phát triển: Học sinh – sinh viên nên hướng đến các ngành liên quan đến công nghệ, tự động hóa, năng lượng tái tạo, chăm sóc sức khỏe, AI – trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, v.v… Đây là những lĩnh vực có tốc độ tăng trưởng cao và luôn khát nhân lực chất lượng.
• Chọn nghề theo năng lực và đam mê cá nhân: Không nên chạy theo “hot trend” hoặc nghe theo đám đông. Mỗi cá nhân cần đánh giá rõ năng lực bản thân, điểm mạnh – yếu, sở thích và giá trị sống để lựa chọn ngành nghề phù hợp và bền vững.
• Đầu tư học kỹ năng mềm và ngoại ngữ: Bên cạnh chuyên môn, những kỹ năng như giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và đặc biệt là ngoại ngữ (tiếng Anh) sẽ là lợi thế giúp bạn nổi bật hơn trong mắt nhà tuyển dụng.
• Luôn sẵn sàng học tập và chuyển đổi nghề nghiệp: Thị trường lao động thay đổi liên tục, người lao động cần có tâm thế sẵn sàng nâng cấp bản thân và chuyển hướng linh hoạt khi cần thiết. Việc học thêm văn bằng hai, tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn hoặc tự học online là lựa chọn đáng cân nhắc.

Trên đây là những chia sẻ từ HPcom Việt Nam về ngành đang thừa nhân lực trong tương lai. Lựa chọn ngành nghề phù hợp không chỉ giúp bạn phát triển bền vững mà còn dễ dàng tìm được công việc tốt, thu nhập cao.  Đừng quên theo dõi HPcom Việt Nam để cập nhật những bài viết mới nhất! Hotline: 090 8858 875 – 098 574 52 16